Trí thông minh phụ thuộc vào gien. Thực tế này là bằng chứng thuyết phục trong nghiên cứu về các cặp song sinh và trong so sánh năng lực trí tuệ của các thành viên của một gia đình. Nhưng trong não bộ có rất nhiều gien làm việc, và để đánh giá sự đóng góp của từng gien đó vào chỉ số thông minh (IQ) của chúng ta thực ra là không thể. Không phải ngẫu nhiên mà hầu hết những khám phá trong lĩnh vực di truyền học về sự học tập và tư duy đều thực hiện trên động vật.
Tuy nhiên, theo một bài báo trong số tạp chí mới nhất của Viện hàn lâm khoa học Mỹ, các nhà khoa học cho biết đang cố gắng giải bài toán này trên người. Một consortium quốc tế lớn vừa công bố các kết quả của công trình nghiên cứu có quy mô chưa từng thấy trước đây về tìm kiếm "gien thông minh".
Để giải quyết vấn đề, các nhà nghiên cứu đã soạn thảo ra phương pháp nghiên cứu gồm hai bước. Đầu tiên, họ đã tiến hành một nghiên cứu, gọi là “Tìm kiếm về mặt hệ gien đầy đủ của các mối liên kết”. Phương pháp này đã được áp dụng rộng rãi trong việc tìm kiếm các gien của một số bệnh. Nói đúng ra, đây không phải là gien, mà là các biến dị di truyền, là những thay thế các nucleotit trong các khu vực khác nhau của bộ gen (các đột biến điểm). Hiện nay, các nhà khoa học có một cơ sở dữ liệu (CSDL) rất lớn về các biến dị di truyền này. Họ có thể so sánh các biến dị này theo toàn bộ hệ gien ở bệnh nhân và những người khỏe mạnh hoặc ở những người có các dấu hiệu khác nhau. Trong trường hợp này, các nhà khoa học so sánh những người có năng lực trí tuệ khác nhau.
Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu tiên này các nhà di truyền học đã quyết định sử dụng chỉ số đơn giản, đó là các thành tích trong học tập, và để dễ dàng hơn họ sử dụng chỉ số về kết quả học tập ở trường. Những dữ liệu này có thể thu được từ số lượng lớn người dân (trong CSDL Mẫu kết quả học tập), cho phép đưa vào nghiên cứu một mẫu lớn gồm 106.736 người. Trên cơ sở đó, các nhà khoa học đã tìm thấy 69 biến dị di truyền, những thay thế nucleotit trong AND, có liên quan tới kết quả học tập ở trường.
Trong giai đoạn thứ hai, trong số 69 biến dị di truyền này các nhà khoa học phải lựa chọn ra những biến dị không chỉ có liên quan tới kết quả học tập, mà còn liên quan đến việc thực hiện các nhiệm vụ trí tuệ. Các nhà nghiên cứu tiến hành giai đoạn này trên một mẫu – 24.189 người và đã tìm thấy 3 khu vực biến dị (rs1487441, rs7923609, rs2721173), mà cấu trúc của chúng có liên quan với những người có khả năng giải quyết các nhiệm vụ trí tuệ (CSDL Mẫu thành tích về nhận thức). Các nhà khoa học đã đánh giá riêng rẽ từng biến dị một, bao gồm cả yếu tố giới tính và tuổi tác.
Trong đề án này còn tiến hành một nghiên cứu độc lập trên 8.652 người Mỹ ở mọi lứa tuổi, các tác giả đã soi xét ảnh hưởng của 69 biến dị di truyền "giáo dục" và thấy rằng chúng cũng có mối quan hệ với trí nhớ tốt, giúp con người bảo vệ có hiệu quả khỏi sự phát triển của chứng suy giảm trí nhớ liên quan đến tuổi tác - bệnh mất trí nhớ.
Cuối cùng, trong trường hợp liên quan đến lĩnh vực sinh tin học, các nhà khoa học bắt đầu tìm kiếm xem những gien nào trong các khu vực biến dị đã được tìm thấy và có liên quan thế nào đến học tập và trí nhớ. Từ 69 biến dị di truyền, họ đã lấy ra 14, trong đó gặp phải 2 khu vực biến dị không có gien, còn lại có 4 gien hứa hẹn nhất được các học giả khác quan tâm: KNCMA1, NRXN1, POU2F3 và SCRT. Tất cả những gien này đều tham gia vào cơ chế dẫn truyền thần kinh học tập và trí nhớ, cụ thể là tham gia vào chu trình truyền dẫn thần kinh glutamat.
Đây là bước quá độ quan trọng nhất trong việc truyền tín hiệu thần kinh trong các khớp nối thần kinh - cần tiếp xúc (công tắc) giữa các tế bào thần kinh. Ở đây các gien điều khiển một cách mềm mại các khớp thần kinh, không thể thiếu chúng cho việc học tập và trí nhớ.
Mối liên quan giữa gien và trí thông minh lần đầu tiên được nghiên cứu trên một tập mẫu lớn như vậy, và các nhà khoa học đã thu được kết quả dưới dạng một số lượng không lớn các biến dị di truyền và những gien cụ thể, có ảnh hưởng rõ rệt tới năng lực trí tuệ của con người. Tất nhiên, các nhà khoa học không thông báo rằng đã tìm thấy "gien thông minh", bởi đây là vấn đề quá phức tạp cho một thông báo như vậy.
Nhưng, chúng ta có thể hy vọng các gien được tìm thấy có một sức mạnh tiên đoán, và khi đó sẽ là thực tế rằng có thể xác định tiềm năng trí tuệ của con người thông qua việc phân tích di truyền.
Bảo Anh (Theo Infox.ru)
0 comments:
Post a Comment